Transactionele Analyse
In Transactionele Analyse worden de ouder-kind rollen – ook wel ego-posities genoemd- overstegen door ‘volwassen’ te worden. De vraag is of de puberfase wordt overgeslagen of dat de volwassene in wezen de puber is.
Systematiek van het Het Evolutie Systeem
Om deze vraag te beantwoorden gebruiken we natuurlijk graag de ‘oplossing systematiek’ uit Het Evolutie Systeem zelf: eerst de ene kant, dan de andere kant en daarna de synthese met toevoeging van nieuwe elementen.
De 'volwassene' in Transactionele Analyse
1. Nee, dat is niet zo. Als je de ‘Volwassene’ niet ziet als een ‘Ego-positie’, maar als degene die de dualiteit overstegen is en vanuit de ‘helicopterview’ het overzicht heeft, ís deze volwassen in de zin van Het Evolutie Systeem.
De 'volwassene' in Het Evolutie Systeem
2. Ja, dat is zo. In Transactionele Analyse is de ‘Volwassene’ een ‘Ego-positie’, die het moeilijk vindt om beslissingen te nemen. In die zin is het de ‘Puber’, die worstelt met eigen keuzes maken. Die wel weet wat hij eigenlijk wil, maar het lastig vindt om deze keuze te leven en echt onafhankelijk van de verwachtingen van de omgeving te functioneren. Hij streeft autonomie na, maar is het nog niet altijd. De ‘Volwassene’ in de Transactionele Analyse is in het Evolutie Systeem de ‘Puber’, omdat beiden autonomie nastreven als belangrijkste waarde.
De synthese
3. De synthese met nieuwe elementen: Het gaat om de ‘bewustwording’ van de verschillende perspectieven, zodat een optimale oplossing bereikt wordt. Het is daarom alleen relevant welke perspectieven iemand kan onderkennen en niet welk ‘etiketje’ (Puber of Volwassene’ de persoon krijgt. Dat is theoretisch interessant, om te achterhalen op welk punt deze zich bevindt, zodat je je client naar de volgende stap kunt begeleiden, maar om de cliënt te helpen een nieuw perspectief te zien om naar de beste oplossing te reiken kun je ook spreken over welke perspectieven hij al ziet. Zo maak je de volgende bereikbaar:
Naast de ego-posities kent Transactionele Analyse als interventies de Dramadriehoek en Winnaarsdriehoek.
Interventies van de Dramadriehoek begeleiden van de 1e Pijler naar de Winnaarsdriehoek in de 2e Pijler. Dit model raakt daarmee op basis van de intentie de 2e Pijler en is daarmee een 2e Pijler-methode.
Dramadriehoek en Winnaarsdriehoek
De Dramadriehoek in Het Evolutie Systeem
De Dramadriehoek geeft mooi de macht-onmacht-manipulatie-cirkel weer, waarin betrokkenen in de ‘Eerste Pijler’ elkaar vasthouden in een driehoeksverhouding van slachtoffer, dader en redder, waarin de onderlinge posities wel kunnen verschuiven, maar dit is enkel een verandering van rol. Er komt geen werkelijk duurzame oplossing uit de bus rollen.
Door de Dramadriehoek op tafel te leggen en te duiden, vindt bewustwording van betrokkenen plaats. Het is duidelijk wie welke rol in welk moment vervult. Op deze wijze wordt de volgende stap voorbereid: de overgang naar de 2e Pijler van bewustzijn.
De Winnaarsdriehoek in Het Evolutie Systeem
De winnaarsdriekhoek zet de betrokkenen terug in hun kracht. Ze realiseren zich dat ze wel degelijk zelf iets aan de situatie kunnen doen. Ze realiseren zich ook dat door hun eigen verandering van houding de hele dynamiek kan veranderen. Ze gaan een 'ander spel spelen'.
Door de transformatie van betrokkenen naar de winnaarsdriehoek waarin het slachtoffer transformeert naar doener, de dader naar uitdager en de redder naar coach is een gedragen oplossing de uitkomst.
De Dramadriehoek en Winnaarsdriehoek transcenderen
Door de Dramadriehoek en de Winnaarsdriehoek in Het Evolutie Systeem te plaatsen en deze driedimensionaal te maken, komt er ruimte om de rollen te overstijgen. Alle betrokkenen – inclusief de mediator – worden vanuit gelijkwaardigheid co-creator. Dit kan alleen maar als de voorgaande bewustzijnsfasen goed doorlopen zijn. Pas dan kan ook de mediator of begeleider zich als 'gelijke' meningen in het brainstormproces en ideeën voor optimale oplossingen aandragen.
